Lịch sử cà phê Ethiopia

Truyền thuyết về Kaldi

Câu chuyện phổ biến nhất về nguồn gốc cà phê gắn liền với một người chăn dê tên là Kaldi vào thế kỷ thứ 9. Kaldi nhận thấy đàn dê của mình trở nên hưng phấn bất thường sau khi ăn những quả mọng đỏ từ một loại cây lạ. Ông đã thử nếm và cảm nhận được sự tỉnh táo, sảng khoái. Từ đó, những quả cà phê được mang về cho các nhà sư, và sau nhiều thử nghiệm, cà phê dần trở thành một thức uống phổ biến.

Điều làm hương vị cà phê Ethiopia khác với những nơi khác

Di sản gen cà phê phong phú và độc nhất:

Ethiopia là cái nôi của cây cà phê Arabica, nơi cây cà phê mọc dại và phát triển tự nhiên từ hàng ngàn năm trước. Điều này đã tạo ra một kho tàng gen cà phê khổng lồ với hàng ngàn giống bản địa (thường được gọi là “Heirloom” hoặc “Ethiopia Landrace”).

Không giống như nhiều quốc gia khác thường trồng các giống cà phê lai tạo hoặc phổ biến toàn cầu, sự đa dạng di truyền tự nhiên này ở Ethiopia mang lại một phổ hương vị tiềm năng vô cùng rộng lớn và phức tạp, với những đặc tính hương thơm và vị giác không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác.

Điều kiện tự nhiên lý tưởng 

Độ cao lớn: Hầu hết cà phê Ethiopia được trồng ở độ cao rất lớn (thường từ 1.700 đến 2.200 mét so với mực nước biển). Ở những độ cao này, nhiệt độ mát mẻ hơn, làm chậm quá trình chín của quả cà phê. Quá trình chín chậm này cho phép hạt cà phê có nhiều thời gian hơn để tích lũy đường, axit hữu cơ và các hợp chất hương vị phức tạp, tạo nên độ chua sáng, hương hoa và trái cây đặc trưng.

Khí hậu và thổ nhưỡng: Sự kết hợp của khí hậu ôn hòa, lượng mưa dồi dào, và đất đai màu mỡ giàu khoáng chất ở các vùng khác nhau (như Yirgacheffe, Sidamo, Harrar) tạo ra những điều kiện vi khí hậu độc đáo, góp phần hình thành nên các đặc trưng hương vị riêng biệt cho từng khu vực.

Phương pháp canh tác truyền thống và tự nhiên:

Phần lớn cà phê Ethiopia được canh tác bởi các nông hộ nhỏ theo phương pháp truyền thống, ít can thiệp hóa học và thường là hữu cơ. Cà phê thường mọc xen kẽ với các loại cây khác trong các khu rừng hoặc vườn nhà (cà phê rừng, bán rừng, sân vườn).

Cách canh tác này giúp cây cà phê phát triển tự nhiên, hấp thụ dưỡng chất từ môi trường một cách bền vững, giữ được đặc tính hoang dã và hương vị nguyên bản của giống cà phê.

Đa dạng phương pháp chế biến:

Ethiopia áp dụng cả ba phương pháp chế biến chính: khô (Natural Process), ướt (Washed Process), và mật ong (Honey Process). Mỗi phương pháp này tác động khác nhau đến quá trình lên men và phát triển hương vị của hạt cà phê.

Chế biến khô thường mang lại hương vị ngọt đậm đà và nốt trái cây nồng nàn. Chế biến ướt làm nổi bật độ chua sáng và hương hoa tinh tế. Sự kết hợp và lựa chọn phương pháp chế biến phù hợp với từng loại hạt và vùng trồng càng làm tăng thêm sự phức tạp và đa dạng cho hương vị cà phê Ethiopia.

Tóm lại, chính sự kết hợp độc đáo giữa di sản gen cà phê nguyên bản, điều kiện tự nhiên lý tưởng (đặc biệt là độ cao), phương pháp canh tác truyền thống và sự đa dạng trong chế biến đã tạo nên bản giao hưởng hương vị phức tạp, tinh tế và khó quên của cà phê Ethiopia mà cà phê ở những đất nước khác khó có thể sao chép được.